Organ stanowiący samorządu może podjąć uchwałę inicjującą w zakresie ustalenia wzoru herbu (symboli).
Prace w zakresie przygotowania wzoru herbu (symboli) może prowadzić powołana do tego celu komisja lub delegowany urzędnik.
Wykonanie projektu wzoru herbu (symboli) samorząd powinien zlecić odpowiedniemu ekspertowi > patrz: Kontakt z projektantem herbów
Organ wykonawczy kieruje wniosek o zaopiniowanie projektu wzoru herbu (symboli) do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Minister przekazuje wniosek samorządu do swojego organu opiniodawczo-doradczego — Komisji Heraldycznej — która ma 30 dni na wprowadzenie wniosku pod obrady i podjęcie uchwały w sprawie projektu herbu (symboli) [§ 8 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Komisji Heraldycznej].
Minister winien wydać opinię w terminie 3 miesięcy od daty złożenia wniosku przez samorząd [§ 3 ust. 4 Ustawy o odznakach i mundurach].
Po otrzymaniu pozytywnej opinii Ministra organ stanowiący samorządu może podjąć uchwałę o ustanowieniu własnego herbu (symboli).
Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych herby i symbole ustanowione przed 1 stycznia 1999 r. — a więc w czasie kiedy wzory tych symboli nie wymagały uprzedniego zaopiniowania przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej — zgodnie z prawem stały się znakami samorządu.
W przypadku zamiaru ustanowienia przez samorząd nowych symboli — w szczególności opartego na niezaopiniowanym wzorze herbu — samorząd zobligowany jest do poddania ich ustawowej procedurze zaopiniowania przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
Wniosek o zaopiniowanie dotychczasowego wzoru herbu (symboli) kieruje organ wykonawczy do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Wniosek może być skierowany w trybie konsultacyjnym lub w celu uzyskania wiążącej opinii Ministra, wydanej na podstawie uchwały Komisji Heraldycznej.
W przypadku otrzymania pozytywnej opinii Ministra organ stanowiący samorządu może podjąć uchwałę o ustanowieniu herbu (symboli).
W przypadku wydania negatywnej opinii przez Ministra należy podjąć stosowną procedurę > patrz: Akapit Nr 1
W przypadku przekazania przez Ministra uwag, wydanych przez Komisję Heraldyczną w trybie konsultacji, należy podjąć współpracę z ekspertem w zakresie profesjonalnego projektowania symboli samorządowych, celem ich właściwego wprowadzenia > patrz: Kontakt z projektantem herbów
W przypadku potrzeby opracowania wzorów nowych symboli samorządu należy podjąć stosowną procedurę, wspartą współpracą z ekspertem w zakresie profesjonalnego projektowania symboli samorządowych > patrz: Kontakt z projektantem herbów
W przypadku wydania negatywnej opinii przez Ministra na podstawie uchwały Komisji Heraldycznej w sprawie wzorów symboli samorządu należy podjąć procedurę opracowania nowego wzoru herbu (symboli), wspartą współpracą z ekspertem w zakresie profesjonalnego projektowania symboli samorządowych > patrz: Akapit Nr 1
W przypadku potrzeby opracowania negatywnie zaopiniowanych wzorów symboli samorządu można podjąć współpracę z ekspertem w zakresie profesjonalnego projektowania symboli samorządowych > patrz: Kontakt z projektantem herbów
W przypadku potrzeby wykonania restylizacji heraldyczno-graficznej wzoru herbu należy podjąć współpracę z ekspertem w zakresie profesjonalnego projektowania symboli samorządowych > patrz: Kontakt z projektantem herbów
Podejrzenie może być słuszne, gdyż wiele herbów ustanowionych przez samorządy w dobrej wierze obciążonych jest mankamentami formalnoprawnymi — wtórnością, zapożyczeniami lub są wręcz plagiatem. Wśród nich są też takie, które przeszły procedurę opiniowania przez Komisję Heraldyczną.
W przypadku potrzeby zweryfikowania status quo wzoru herbu samorządu polecam przeprowadzenie stosownej analizy wizualnej > patrz: Kontakt z projektantem herbów
Analiza orzecznictwa Komisji Heraldycznej wskazuje, że opracowanie projektów symboli przez członków Komisji Heraldycznej nie gwarantuje uzyskania pozytywnej opinii.
Zgodnie z procedurami Komisji Heraldycznej składane przez samorządy wnioski o zaopiniowanie wzorów symboli winny być rozpatrywane w przewidzianym ustawowo terminie według chronologicznej kolejności zgłoszeń.
Proceder projektowania symboli przez członków Komisji Heraldycznej powoduje zaistnienie konfliktu interesów w ministerialnym organie opiniodawczo-doradczym oraz podważa zasadę zaufania do postępowań prowadzonych przez organ administracji publicznej.
Wykorzystywanie stanowiska członka ministerialnego organu opiniodawczo-doradczego do prywatnych celów, kładzie się cieniem na dobrym imieniu organu kolegialnego, jakim jest Komisja Heraldyczna.
W przypadku zgłoszenia się do samorządu osób powołujących się na dobre kontakty z Komisją Heraldyczną lub jej Przewodniczącym oraz oferujących przyspieszenie procedury opiniowania należy sporządzić notatkę służbową oraz podjąć przewidziane prawem czynności > patrz: Kontakt z CBA
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1126 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1509 z późn. zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie Komisji Heraldycznej. (Dz.U. 1999 nr 70 poz. 779 z późn. zm.)
Zasady tworzenia herbów, flag, sztandarów i pieczęci jednostek samorządu terytorialnego w Polsce, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji — mswia.pl
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2005 r., sygn. akt I OSK 462/06
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 4 października 2005 r., sygn. akt IV SA/Po 716/05
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 1 marca 2006 r., sygn. akt IV SA/Po 48/06
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2005 r., sygn. akt I OSK 462/06)
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z 24 października 2007 r., sygn. akt II SA/Go 630/07
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 października 2008 r., sygn. akt II OSK 1381/08
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 lipca 2009 r., sygn. akt II OSK 301/09
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 kwietnia 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy — Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 2023 poz. 775)
Sprawozdanie z kontroli Departamentu Kontroli MSWiA z dnia 28 lutego 202 r. w zakresie oceny działalności Komisji Heraldycznej jako organu opiniodawczo-doradczego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawach związanych z heraldyką i weksylologią przeprowadzonej (DK-AP.093.1.2023)
Tagi: procedura opiniowania herbów i symboli samorządów; zasady tworzenia herbów i symboli samorządowych; przygotowanie wniosku o zaopiniowanie symboli samorządu.
Powyższe informacje bez wątpienia nie wyczerpują problematyki związanej z procedurą ustanowienia symboli samorządowych. Szczegółowe kwestie wymagają omówienia w trybie roboczym.
Zapraszam do bezpośredniej rozmowy.