Symbole Gminy Budzyń

PROBLEM

Gmina Budzyń posługiwała się wzorem herbu, który nie posiadał wymaganej prawem opinii ministra właściwego ds. administracji publicznej. Dodatkowo obrazowanie heraldyczne było wykonane z niezgodnie z zasadami sztuki heraldycznej i plastycznej. W roku 2017 samorząd gminy Budzyń podjął prace nad ustaleniem swoich symboli. Za ich opracowanie odpowiedzialny był historyk dr Gerard Kucharski.

Wykonawca przygotował ekspertyzę historyczno-heraldyczną wraz z projektem wzoru herbu, flagi oraz pieczęci. Jednak opracowane w roku 2017 i 2019 kolejne projekty herbu zostały negatywnie zaopiniowane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, na podstawie uchwały Komisji Heraldycznej. Samorząd nie mógł dokończyć formalnej procedury ustanawiania symboli.

WERYFIKACJA

W roku 2020 z własnej inicjatywy zaoferowałem samorządowi gminy Budzyń wsparcie eksperckie. W ramach konsultacji przygotowana została analiza projektu herbu, zamieszczonego w ekspertyzie historyczno-heraldycznej dra Gerarda Kucharskiego z roku 2019. 

W stosunku do grafiki herbu podniesione zostały następujące zastrzeżenia: 

1. wzór graficzny godła nie oddaje właściwie przedstawienia napieczętnego z historycznej pieczęci miejskiej miasta Budzyń; 

2. opracowanie graficzne nosi znamiona co najmniej wtórności z uwagi na zapożyczenia części składowych rysunku orła ze wzorów herbów innych jednostek samorządowych: E

• korpus i głowa orła — herb gminy Krapkowice (2016)

• podstawa skrzydła — herb województwa mazowieckiego (2006)

• łapa orła — herb gminy Krapkowice (2016).

ROZWIĄZANIE

Na podstawie dodatkowej kwerendy historycznej oraz analizy zachowanego źródła sfragistycznego Aleksander Bąk zaprojektował w roku 2020 alternatywny wzór herbu oraz pozostałych symboli samorządu. Podstawę źródłową projektu stanowiło przedstawienie napieczętne obecne na zachowanym lakowym odcisku pieczęci miejskiej Budzynia. Jest ono zgodne z zapisem z przywileju lokacyjnego, wystawionego przez króla Władysława IV Wazę 20 lipca 1641 roku.

Analiza zdjęcia najstarszego zachowanego odcisku pieczęci miejskiej Budzynia, pozyskanego z zasobów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, dowiodła, że głowa orła nie jest zwieńczona koroną. Przeprowadzone badania wykazały także, iż projekty z roku 2017 i 2019 błędnie odtwarzały inne szczegóły wizerunku godła. Skrzydło orła jest uniesione i nie powinno nachodzić na zakończenie klucza. Uchwyt klucza odznacza się unikalnym, ozdobnym kształtem.

Wyzwaniem projektowym było nadanie współczesnej formy wizualnej obrazowaniu z historycznego źródła sfragistycznego. Należało także uwzględnić przełożenie wzoru godła wpisanego w owalną pieczęć na kształt tarczy przewidzianej dla herbów samorządowych. Przedstawienie orła oraz klucza poddane zostały restylizacji graficznej z wykorzystaniem autorskiego narzędzia heraldyzacyjnego. Efektem była kreacja wzoru herbu, jako znaku wizualnego na wysokim poziomie sztuki heraldycznej oraz plastycznej. ​​​​​​​

Herbem gminy Budzyń jest położony po prawej (heraldycznie) stronie czerwonego pola tarczy srebrny (heraldycznie) połuorzeł niekoronowany z głową skierowaną w prawo, umieszczony na leżącym poziomo złotym (heraldycznie) kluczu. Przyjęta dla znaku heraldycznego syntetyczna forma przedstawieniowa wzmacnia jego wizualną czytelność oraz pozytywnie wpływa na rozpoznawalność symbolu tożsamościowego.

​​​​​​​Opracowanie wizerunku heraldycznego wykonane zostało w zgodzie z zasadami heraldyki oraz sztuki współczesnego projektowania graficznego. Rysunek godła odznacza się autorską stylizacją heraldyczną, a całość herbu wyważoną kompozycją konstrukcyjną i kolorystyczną. Zaproponowany zestaw barw herbu — srebrna, złota i czerwona — jest typowy dla polskiej heraldyki. Heraldyczne tynktury — metal złoty i srebrny — odtwarzane są odpowiednio przez barwę żółtą i białą.​​​​​​​​​​​​​​

EFEKT

Wzory graficzne herbu, flagi oraz pieczęci urzędowych zostały pozytywnie zaopiniowane w styczniu 2021 roku przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na postawie uchwały Komisji Heraldycznej. W lutym 2021 roku Rada Miejska w Budzyniu ustanowiła symbole gminy na mocy uchwały w sprawie ustanowienia, herbu, flagi i pieczęci Gminy Budzyń oraz zasad ich używania (Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego, 2021, poz. 1505).​​​​​​​

• • •

• Plagiatorska recydywa, Marek Wroński. Forum Akademickie, FA 07-08/2017
• HERB GMINY BUDZYŃ. Ekspertyza historyczno-heraldyczna (zarys historyczny i podstawa prawna), dr Gerard Kucharski, Poznań 2017
• Uchwała Nr XXXII/255/2017 Rady Gminy Budzyń z dnia 7 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia projektów: herbu, flagi i pieczęci Gminy Budzyń
• HERB GMINY BUDZYŃ. Ekspertyza historyczno-heraldyczna (zarys historyczny i podstawa prawna), dr Gerard Kucharski, Poznań 2017/2019
• Uchwała Nr VIII/80/2019  Rady Gminy Budzyń z dnia 25 września 2019 r. w sprawie przyjęcia projektów: herbu, flagi i pieczęci Gminy Budzyń
• Uchwała nr 46-355/O/2020 Komisji Heraldycznej z dnia 11 grudnia 2020 r. w sprawie projektów herbu,  flagi i pieczęci gminy Budzyń
• Opinia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 12 stycznia 2020 r. w sprawie zaopiniowania projektów herbu, flagi i pieczęci gminy Budzyń (DAP-WN-73-5/2018 KH-355)
• Uchwała Nr XXI/221/2021 Rady Miejskiej w Budzyniu z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie ustanowienia, herbu, flagi i pieczęci Gminy Budzyń oraz zasad ich używania — Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego, 2021, poz. 1505

• • •

Jeśli podobny problem dotyczy wzorów symboli Państwa samorządu zapraszam do skorzystania z konsultacji oraz eksperckiej pomocy w zakresie skutecznego przeprowadzenia procedury ich ustanowienia.

Autorskie atelier HERALDYKA & WEKSYLOGRAFIA℠ oferuje samorządom profesjonalne opracowania dokumentacji dla potrzeb procedury opiniowania przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.